سَعد ابن مَعاذ که یکی از اصحاب محترم پیامبر (صلّی الله علیه و آله) بود از دنیا رفت. رسول اکرم شخصاً از جنازه ی او تجلیل کرد، چند بار جنازه را به دوش خود حمل فرمود. خود حضرت در قبر رفت و جسد او را در قبر گذاشت و به دست خود لحد چید و دفن کرد. مادر سعد که این همه عنایت از پیغمبر (صلّی الله علیه و آله) درباره ی فرزند خود دید، گفت: يَا سَعْدُ هَنِيئاً لَكَ‏ الْجَنَّةُ؛ ای سعد! بهشت بر تو گوارا باد.

فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله: «يَا أُمَّ سَعْدٍ مَهْ لَا تَجْزِمِي عَلَى رَبِّكِ فَإِنَّ سَعْداً قَدْ أَصَابَتْهُ ضَمَّةٌ»؛ پیامبر فرمود: «ای مادر سعد! آرام باش و در کار خدا به طور جزم سخن مگو! پسرت اینک در فشار و زحمت است». وقتی از آن حضرت علت را پرسیدند، فرمود: «إِنَّهُ كَانَ فِي خُلُقِهِ مَعَ أَهْلِهِ سُوءاً»؛ «او با خانواده خود در منزل بداخلاق بود».[1]

درباره سعد در تاریخ آورده اند که سعد ابن معاذ از اصحاب بزرگ پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلّم) از اهل مدینه بود، در جنگ های اسلامی مانند جنگ بدر، احد، خندق و… شرکت داشت، و در جنگ بدر پرچمدار طایفه أوس بود، این مسلمان متعهد و تلاشگر، در جریان جنگ خندق، بر اثر تیری که از ناحیه دشمن به رگ اکحل او همان رگی که هنگام رگ زدن، آن را نیشتر می زنند رسید از آن پس، بر اثر خونریزی روز به روز حال او به ضعف نهاد و بستری گردید.

او شهید زنده و جانبازی مؤمن بود، که در مسیر شهادت قرار گرفته بود. پیامبر (صلّی الله علیه و آله و سلّم) مکرر به عیادتش می آمد و از او تجلیل و احترام کرد، در لحظات آخر عمر او، پیامبر در کنار بسترش می آمد و از او پرستاری می نمود، و این دعا را در حق او می کرد: خدایا! سعد در راه تو جهاد کرد و پیامبرش را تصدیق نمود، روح او را به خوبی بپذیر![2]

---

[1]. أمالی صدوق، ص385 به نقل از رساله حقوق امام سجاد علیه السّلام به شرح علی محمد حیدری نراقی، ص278

[2]. طبقات، ج3، ص3 و 7، اسد الغابه، ج2، ص 296 به نقل از عالم برزخ در چند قدمی ما، محمد محمدی اشتهاردی